ABOMINACJA - Dan Simmons [recenzja]

Tytuł oryginału: The Abominable

Wydawnictwo: Vesper

Tłumaczenie: Janusz Ochab

Liczba stron: 644

Gatunek: Thriller

Moja ocena: 4+/6

"Mordercza wyprawa"

Dan Simmons to jeden z najpopularniejszych i najwszechstronniejszych gatunkowo współczesnych amerykańskich pisarzy, którego książki łapię w ciemno i rzadko się na nich zawodzę. Najbardziej znany z powieści fantastyki, zwłaszcza z czteroczęściowego cyklu Hyperion/Endymion, dzięki któremu zyskał sławę i mnóstwo fanów. Nie zalicza się jednak do grona autorów, którzy ściśle trzymają się jednego gatunku. W jego dorobku literackim znaleźć można również horrory, kryminały czy powieści historyczne. Ale i to nie wszystko. Wydana bowiem w 2013 roku Abominacja to thriller o mocnym podłożu historycznym, który z pewnością przypadnie do gustu wielu zwolennikom gór i niebezpiecznych wspinaczek. Kilka dni temu, dzięki wydawnictwu Vesper, książka miała premierę w naszym kraju, więc obowiązkowo musiałem ją sprawdzić. 

Akcja rozpoczyna się w 1924 roku, kiedy świat obiega szokująca wiadomość, że dwóch słynnych i utalentowanych wspinaczy, George Mallory i Sandy Irving, zaginęło podczas wspinaczki na najwyższą górę świata, Mount Everest. Nikt nie wie co tak naprawdę się z nimi stało, chociaż wszyscy podejrzewają najgorsze - śmierć podczas jednego z etapów wspinaczki. Za rok od tego momentu, trzech wspinaczy - Richard Deacon, Jean-Claud Clairoux i Jacob William Perry - planuje również zdobyć Everest. Ale żeby do tego doszło potrzebne są im odpowiednio wysokie fundusze, które zamierzają pozyskać od pogrążonej w żałobie lady Bromley, której syn również zaginął w Himalajach. Lady Bromley nie wierzy jednak w jego śmierć, dlatego powierza fundusze trzem wspinaczom, pod warunkiem, że dołączy do nich kuzynka jej zaginionego syna, i wspólnie go odnajdą. Czy brytyjskiemu poecie i weteranowi wojennemu, francuskiemu przewodnikowi z Chamonix oraz młodemu idealistycznemu Amerykaninowi uda się odnaleźć młodego Bromley'a i potem zdobyć najwyższy szczyt świata? Czy grozi im jeszcze jakieś niebezpieczeństwo inne niż te ze strony zwodniczego i niezdobytego dotąd Everestu?

Abominacja stała się moją najmocniej wyczekiwaną tegoroczną premierą od momentu pojawiania się zapowiedzi ze strony wydawnictwa Vesper i opisu bardzo ciekawie zapowiadającej się fabuły, która niosła na myśli podobieństwo do "Terroru" - innej powieści Simmonsa, która okazała się być świetną lekturą, przeczytaną przeze mnie dwukrotnie i zaliczaną już dziś w poczet ulubionych. Mroczna tajemnica, lodowaty klimat i szalenie ciężkie warunki to elementy niejako wspólne dla obu powieści. Niemniej jednak są to znacząco różne książki i jeśli ktoś z czytelników oczekuje powieści w stylu wspomnianego "Terroru" to może się zawieźć. 

Przede wszystkim istotne jest, że Abominacja to nie jest horror, jak może wydawać się po opisie fabuły czy skojarzyć się ze wspomnianym "Terrorem". Horror to fantastyka, czyli zjawiska nadprzyrodzone i fikcyjnie występujące w fabule. W tej książce nie ma natomiast czegoś takiego nadprzyrodzonego ani przez chwilę - nie licząc może przewidzeń jednego z uczestników wyprawy na pewnym etapie wspinaczki, kiedy jego organizm jest już mocno przemęczony i nie do końca postrzega otaczający go świat zgodnie ze stanem faktycznym -  więc to po prostu najzwyczajniej w świecie thriller, ale oparty częściowo na faktach, czego możemy się dowiedzieć ze wstępu i posłowia autora. Ile tak naprawdę jest w tym rzeczywistych wydarzeń, a ile kwestii dodanych na rzecz urozmaicenia tej historii nie wiadomo. Niemniej jednak to znacząca różnica między obydwoma książkami. 

Druga istotna różnica to, że akcja dzieje się w większości w jednym miejscu, a nie jak w "Terrorze" na przestrzeni wielu kilometrów lodowej krainy czy wcześniej długiej morskiej wyprawy. Fakt, że uczestnicy wyprawy mają przed sobą potężną górę liczącą ponad osiem tysięcy metrów, którą zdobywają, ale jednak nie jest to aż tak duży obszar i tak długa podróż, a co za tym idzie nie jest to już taki rozmach (chociaż nie można zarzucić prostoty czy lekkości fabule i wydarzeniom, bo są one istotnie wielkie). Trzecia rzecz to, że uczestników wyprawy i ogólnie postaci w tej książce jest znacznie mniej, więc to też jakby minimalizuje ten rozmach - co jednak nie wychodzi na minus, bo znacznie lepiej możemy poznać główne postaci książki. I wreszcie czwarta dość istotna kwestia, to że akcja nie pędzi na łeb na szyję i nie ma ów wspomnianego nadprzyrodzonego elementu, który ją napędza.  

Akcja w "Abominacji" jest przez większość czasu bardzo powolna. Autor od początku przedstawia całą wyprawę na Everest w najdrobniejszych szczegółach. Od momentu zebrania się grupy trojga wspinaczy, pozyskiwania funduszy i odpowiedniego sprzętu poprzez gromadzenie potrzebnych informacji i ludzi do pomocy, aż po samą wspinaczkę, która zaczyna się od samego założenia obozu i potem powoli, powoli zaczyna się zdobywania kolejnych metrów, obozów i punktów prowadzących na sam szczyt. To niewątpliwie najmocniejsza strona tej książki, ale jednocześnie nie jest to lektura dla osób niecierpliwych, bo chociaż śmiertelne niebezpieczeństwo związane z upadkiem czy jakimkolwiek niepowodzeniem podczas wspinaczki towarzyszy uczestnikom cały czas, to jednak szybsza akcja - którą powoduje pojawienie się innego niebezpiecznego zagrożenia w postaci żywego przeciwnika - zaczyna się dopiero około czterechsetnej strony, co jest stosunkowo dość późno przy liczącej sobie sześćset czterdzieści stron książce. Czy jest to wada, czy zaleta - to już każdy oceni według własnego gustu. Nie można jednak zarzucić autorowi, że jest to słaba i nieciekawa książka, bo tak absolutnie nie jest. Wiele w niej ciekawych informacji, ekscytujących momentów podczas wspinaczki, niejednokrotnie pełnych grozy przy zagrażającym życiu uczestników, bardzo malowniczych opisów czy świetnie przedstawionych realnych bohaterów. Można bardzo się wczuć w tę historię i poczuć jak jeden z uczestników tej morderczej i niebezpiecznej wyprawy, co jest wielkim plusem.

Abominacja to kolejna całkiem różna od innych książek autorstwa Simmonsa, ale w dalszym ciągu to oryginalna i ciekawa literatura na wysokim poziomie. Dla bardziej cierpliwych czytelników oraz fanów gór i morderczych wspinaczek, którym z dużym prawdopodobieństwem zapewni wiele godzin ekscytującej i dobrej lektury.

Za książkę bardzo serdecznie dziękuję Wydawnictwu Vesper!