SEKRETNE ŻYCIE DRZEW - Peter Wohlleben [recenzja]

Tytuł oryginału: Das geheime Leben der Bäume: Was sie fühlen, wie sie kommunizieren - die Entdeckung einer verborgenen Welt

Wydawnictwo: Otwarte

Liczba stron: 365

Gatunek: Biologia, botanika, przyrodnicza, esej

Moja ocena: 5/6

"Zdumiewające drzewa"

Od dziecka bardzo lubię lasy, spacerowanie po nich, oddychanie, podziwianie form drzew czy po prostu samo przebywanie przez kilka chwil. Niekoniecznie wiąże się to ze zbieranie grzybów, w których poszukiwaniu nie jestem dobry, a poza tym moi bliscy nie odważyliby się pewnie po mnie spożywać niczego z lasu przed wcześniejszym zbadaniem przez specjalistów - bez tego moje grono znajomych mogłoby się gwałtownie skurczyć. Aczkolwiek nawet i mi czasem zdarza się znaleźć coś z kapeluszem i przytachać do domu, co nadaje się na przykład na dobrą jajecznicę. Las ma w sobie coś, co mnie uspokaja i relaksuje, a jednocześnie jest dla mnie bardzo tajemniczy i pociągający. Stoisz sobie za dnia i niby widzisz wszędzie dookoła na przestrzał, a jednak jak coś zaszeleści czy strzeli, to nie wiesz skąd to dobiega, ani co lub kto to spowodowało. Do tej pory jednak nie miałem okazji pospacerować nocą, co niechybnie muszę zrobić. Nie raz też sięgałem po literaturę beletrystyczną z fantastyki (np. "Najciemniejsza część lasu" Ramseya Campbella czy "Ślimak na zboczu" braci Strugackich), której miejscem akcji był właśnie las i każdorazowo była to literatura bardzo dobra, wciągająca, klimatyczna i tajemnicza. Niedawno trafiła mi się książka, która co prawda fantastyką nie jest, ale trafiła do całkiem sporego grona czytelników i spotkała się z bardzo dobrym odbiorem.

Peter Wohlleben jest niemieckim leśnikiem o ponad dwudziestoletnim stażu, który na co dzień otacza opieką bukowy las w gminie Hümmel, w Niemczech, gdzie też rozmyśla, obserwuje, bada, szuka rozwiązań. Zbierał również materiały do napisania swojej książki Sekretne życie drzew, gdzie pisze z pasją i miłością, co wyraźnie czuć po czytanym tekście, a fotosynteza i rodzaje drzew to bynajmniej nie jedyne kwestie jakie porusza. Gdy zabierzemy się za czytanie to dowiemy się też między innymi jak funkcjonują inne ważne procesy zachodzące w lesie, w jaki sposób drzewa komunikują się między sobą i wzajemnie sobie pomagają, w jaki sposób i jak długo odczuwają ból, jak wygląda leśny savoir-vivre, jak drzewa walczą o wodę, światło i przestrzeń, jak dbają o swoje dzieci i młodsze rodzeństwo czy nawet jak wygląda, funkcjonuje i gdzie znajduje się ich pamięć. A to tylko kilka ciekawostek, które pokazują, że w lasach dzieją się naprawdę zadziwiające rzeczy.

Dodatkowo pozycja ta wzbogacona jest bardzo ładnymi fotografiami z dobrymi ujęciami świetnie oddającymi duszę lasu. Pamiętacie co ostatnio pisałem przy okazji recenzji Frankensteina? Że warto czasem poczekać z lekturą, żeby dorwać jej lepszą wersję? Tak też mi się zdarzyło po raz kolejny w tym niedługim odstępie czasu. Książkę planowałem przeczytać odkąd się pojawiła w zeszłorocznych zapowiedziach, ale nie kupiłem jej około premierowo, tylko zostawiłem na chwilę na potem. No i warto było, bo zrobiła wrażenie na polskich czytelnikach i widocznie stała się wyjątkowo chwytliwa, dzięki czemu wydawnictwo postanowiło pójść za ciosem i wypuści specjalną edycję z sześćdziesięcioma ilustracjami dwóch autorów: Adama Ławnika (podróżnika i fotografa krajobrazu i dzikiej przyrody) i Krzysztofa Onikijuka (fotografa przyrody najsilniej związanego z Puszczą Białowieską, której fotografie możemy podziwiać w niniejszej książce).

Sekretne życie drzew to nie proza, a literatura popularnonaukowa napisana w formie eseju w bardzo zjadliwej, bo pozbawionej typowo naukowo żargonu. Co prawda zupełnie bez tego się nie obyło, bo w końcu to pozycja dotycząca botaniki, ale autor pisze tak lekko i swobodnie jakby zwracał się do czytelnika vis-a-vis, stąd nie przynudza ani trochę. Nie tworzy zbędnych i zbyt częstych wliczeń i statystyk, nie przygniata słownictwem. Pisze prosto, ale ciekawie i zajmująco. Rozdziały są krótkie, treściwe i pochłaniają uwagę, wobec czego książkę czyta się szybko i z przyjemnością.  W pewnym momencie pomyślałem nawet, że tak właśnie napisane książki powinno się serwować uczniom w szkołach, zamiast napisanych sztywnym akademicko-naukowym słownictwem pozycje, po które sięga się tylko z przymusu i z niechęcią,. A przecież biologia to przy geografii i historii jeden z najciekawszych obszarów naukowych. Wychodzi jednak na to - nie po raz pierwszy i ostatni - że forma przekazu i osoba ją stosująca muszą być tak dobrane, żeby zaciekawić drugą stronę, bo bez tego nawet i najciekawsze dziedziny mogą odpychać. W każdym razie ja polecam tę pozycję niemieckiego autora, bo naprawdę bardzo dobrze się ją czyta. 

Polecam odwiedzić też profile obu panów fotografów, gdzie znajdziecie wiele ciekawych zdjęć, poza tymi zawartymi w książce:

www.AdamLawnik.pl
facebook.com/krzysztof.onikijuk

Za egzemplarz recenzencki dziękuję księgarni nieprzeczytane.pl