BOSO, ALE W OSTROGACH - Stanisław Grzesiuk [recenzja przedpremierowa]

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Liczba stron: 386

Gatunek: Autobiografia
Data premiery: 26.04.2018

Moja ocena: 6/6

"Charakterniak od zawsze i na zawsze”

Niedawno czytałem jedną z moich ulubionych książek obozowych. Ulubiona obozowa może u niektórych wzbudzić zdziwienie, ale bynajmniej nie należy do nich przez wgląd na tematykę, a ze względu na najbardziej przebojowego, pozytywnego i charakternego autora, który przedstawił w "Pięć lat kacetu" swoją autobiografię z pobytu w obozie w bardzo specyficzny dla siebie sposób. Stanisław Grzesiuk, bo o nim mowa, ma jednak na swoim koncie trzy tego typu książki. Napisał także o swoim życiu przed trafieniem do obozu i po wyzwoleniu. Ta druga nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ma się ukazać jeszcze w tym roku. Natomiast pierwsza ma swoją premierę w dniu jutrzejszym i właśnie o niej napiszę dzisiaj kilka słów.

Boso, ale w ostrogach to książka, w której autor przedstawia obraz przedwojennej Warszawy oraz swoje losy, zanim trafił do obozu. Wychowany w domu na ulicy Tatrzańskiej, gdzie jeszcze wtedy nie było bruku, chodników i latarni, a w domach światła i wody (tę trzeba było nosić wiadrem albo dostawało się od woziwody), od najmłodszych lat Grzesiuk był taki, jakiego poznać można było w poprzedniej książce jako dorosłego. Człowiek, który nigdy nie tracił głowy, zawsze pełen humoru, często używający pięści (i główki) czy ciętego języka, uparty, szczery i pewny siebie. Chociaż wychowany w biedzie z niewielkimi perspektywami na lepsze życie zawsze patrzył z podniesionym czołem i robił wszystko, żeby jemu i bliskim żyło się lepiej. Nie myślał, że jest źle i nie załamywał rąk tylko działał. 

Stanisław Grzesiuk z typową dla siebie szczerością, energią i zapałem przedstawia przedmieścia Warszawy i swoje młodzieńcze lata, czyli przygody dzielnicowe, ze szkoły, z pracy, ucieczki przed policjantami, podróżowanie po kraju. Poznajemy jego dom, pracę, otoczenie, przyjaciół, tradycje, obyczaje, gwarę, ferajnę bardzo bliskich mu kumpli, którzy razem ze sobą pili, bawili się i rozrabiali. No i oczywiście kodeks honorowy, na którym całe życie Grzesiuka się opierało. Kapować nigdy nie wolno. Odgrywać się zawsze wolno. I tytułowe - boso, ale w ostrogach. Te trzy fundamentalne zasady sprawiały, że Staśka wszyscy szanowali i od początku wiedzieli z jakim człowiekiem mają do czynienia. Charakternym i kozakiem - jak o sobie mówił. Człowiekiem z zasadami - jak mówili o nim inni.

Te wydanie, podobnie jak "Boso..." , jest bez skreśleń i cenzury. Bazuje na pierwszym oryginalnym z 1959 roku, kiedy autor dość odważnie jak na tamte czasy wydał niniejszą książkę. Nawet rodzina pisarza interweniowała do wydawnictwa, żeby usunąć niektóre sceny. A tych jest naprawdę sporo, co można zauważyć po pogrubieniu, które zastosował wydawca, żeby było je widać wyraźnie. Dzięki ich przywróceniu książka jest znacznie dłuższa od poprzedniej wersji jaką czytałem. Bywają nawet całe rozdziały, które były usunięte. Na początku zamieszczono kilka krótkich i pochlebnych recenzji od dziennikarzy. Zaś na końcu dodano jeszcze aneks, w którym znajduje się tekst powstały już po wydaniu tej książki. Jak wynika z informacji od wydawnictwa Grzesiuk gdyby mógł to napisałby więcej. Ale do tego nie doszło. Nieliczne wykreślone fragmenty nie zostały przywrócone, ale w intencji autora nie miały być, więc się tutaj także nie pojawiły. 

Boso, ale w ostrogach to zatem bardzo ciekawy i żywy obraz przedwojennej Warszawy z jej przedmieściami, obyczajami, tradycjami, specyficznym słownictwem i kodeksem przedstawionymi przez rodowitego warszawiaka, gawędziarza i cwaniaka nad cwaniaki. Przedstawiony nie za pomocą łez i tragedii, ale humoru, przebojowości, cwaniactwa i szczerości. Nie ma patosu i koloryzowania. Gawędziarz opowiada ze swadą i humorem, którymi zaraża czytelnika. Książka dla osób ciekawych dawnych przedwojennych czasów i ludzi z zasadami, których już jest niewiele. Polecam.  

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Prószyński i S-ka. :)