SILMARILLION - John R. R. Tolkien [recenzja]

Tytuł oryginału: Silmarillion

Cykl: Śródziemie

Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Tłumaczenie: Maria Skibniewska

Liczba stron: 481

Gatunek: Fantasy, high fantasy

Moja ocena: 5+/6

„Wspaniałe Śródziemie”

"Władca pierścieni" i "Hobbit" są najpopularniejszymi i najbardziej kojarzonymi dziełami Johna R. R. Tolkiena, które znają zarówno czytelnicy, jak i widzowie, ponieważ obie książki doczekały się swoich ekranizacji w reżyserii Petera Jacksona. Jednakże każdy fan autora zapytany o najważniejsze dzieło profesora Tolkiena odpowie od razu, że był nim Silmarillion. To opus magnum twórcy Śródziemia, nad którym pracował większość życia, ale nigdy nie zdołał go w pełni ukończyć. Jednakże książka ujrzała światło dzienne, bo została wydana po śmierci autora przez jego syna Christophera, który postanowił jak najlepiej skompletować fragmenty tego dzieła i utworzyć najbardziej spójną całość, żeby oddać ją w ręce czytelników.

Silmarillion swoją budową najbardziej zbliżony jest do zbioru opowiadań przedstawiających losy świata Śródziemia i jego postaci, które toczyły się w Dawnych Dniach, czyli znacznie wcześniej niż akcja wydarzeń z "Hobbita" i "Władcy Pierścieni" z Trzeciej Ery. Tekst nie jest ściśle spójny, bo wielokrotnie był doskonalony przez Tolkiena i ciągle ewoluował, więc bardzo przypomina mitologię stworzoną ze zlepku kilku legend o zmiennym tempie, różnej narracji, większym lub mniejszym bogactwie szczegółów, wydarzeń i tym podobne.

Książka składa się z kilku części. Zaczyna się od Ainulindalë, czyli muzyki śpiewanej przez Ainurów (anielskie istoty stworzone przez jedynego boga Eru Ilúvatara), z której dowiemy się jak zrodził się cały świat. Druga część to Valaquenta, gdzie poznamy pierwszych mieszkańców, czyli boskich Valarów, Majarów (pomocne im duchy), a także ich nieprzyjaciół. Kolejną jest Quenta Silmarillion, czyli główna część książki, która przedstawia całą historię Silmarillów zawartą w dwudziestu czterech rozdziałach. To tutaj dowiemy się o powstaniu Silmarilów, czyli klejnotów stworzonych przez Fëanora, który umieścił w nich światło Dwóch Drzew Valinoru i o ciągłych wojnach toczonych o ich odzyskanie przez Elfy Wysokiego Rodu z Władcą Ciemności, Morgothem, który je skradł. Poznamy przy tym też całe bogactwo tego świata i jego postaci (m. in. powołanie do życia elfów, krasnoludów, ludzi, orków, balrogów itp), czyli jest to najbardziej rozbudowana i emocjonująca część.

Akallabêth opowiada o wzroście potęgi Númenorejczyków (ludzi z Zachodu), panowaniu najważniejszych i najpotężniejszych władców i ich buncie przeciwko Valarom, którym zazdrościli nieśmiertelności, co ostatecznie doprowadziło do ich całkowitego upadku i zniszczenia wyspy Númenoru przez bogów. Ostatnia, piąta część przedstawia Pierścienie Władzy, czyli streszczone losy z Trzeciej Ery, głównie te znane z "Hobbita" i "Władcy Pierścieni" zwieńczone odpłynięciem z Szarej Przystani. Na końcu zostały także zamieszczone dodatki uzupełniające, urozmaicające i jeszcze lepiej przybliżające świat, czyli: tablice genealogiczne, obszerny indeks z krótkimi objaśnieniami, cząstki słowotwórcze w języku quenejskim i sindariński i wskazówki dotyczące wymowy imion w języku elfów. Wszystko to w znacznym stopniu przybliża czytelnikowi od samych podstaw świat Śródziemia, który fascynuje niemal na każdym kroku.

Wielki podziw wzbudza też całe wydanie tej książki, którą wydawnictwo Zysk i S-ka postanowiło niedawno wznowić. Z lekkim sumieniem mogę stwierdzić, że jest to pierwszy taki tom, który mogę uznać za idealny. Nigdy do tej pory nie zetknąłem się jeszcze z książką, której wydanie jest absolutnie perfekcyjne pod każdym względem. Twarda okładka z obwolutą (grafika na obu jest taka sama, co rzadko się zdarza), kremowy papier, odpowiednia interlinia i marginesy, poręczny format, tasiemka w formie zakładki, zawarte w środku przepiękne ilustracje Teda Nashmita, redakcja Christophera Tolkiena i przekład Marii Skibniewskiej. Całość wygląda absolutnie cudownie i z ogromną przyjemnością trzyma się w rękach i czyta taką książkę. Kapitalnie jest móc odłożyć taką perełkę na półkę wzbogacając nią kolekcję książek Tolkiena.

Silmarillion świetnie przedstawia ten fantastyczny świat Śródziemia, jego bogactwa, postaci i wszystkie wydarzenia, które się w nim toczą. Historie zawarte tutaj są piękne, dramatyczne, wzruszające i wzbudzające zachwyt. Mnóstwo opowieści do przeczytania, komentowania, analizowania, smakowania i przeniesienia na ekran (co mam nadzieję, że kiedyś chociaż częściowo się stanie). Książka jest bardzo dobrą pozycją zarówno dla nowego czytelnia na sam początek przygody z mityczną krainą  Johna R. R. Tolkiena, ale także jako uzupełnienie i urozmaicenie, kiedy wcześniej przeczytało się inne pozycje i chce się tego świata poznać jeszcze więcej. Sam czytałem tę książką po raz drugi. Sięgnąłem po nią po ponad siedmiu latach ponownie i zdecydowanie przetrwała dla mnie próbę czasu. Dalej mnie zachwyca, a nawet potęguje jeszcze te ogromne już uczucie zachwytu, jakim od początku darzę ten fantastyczny świat, i już zawsze będę. 

Za książkę dziękuję księgarni Tania Książka.
Więcej nowości znajdziecie na ich stronie.