PRZYSZŁA NA SARNATH ZAGŁADA. OPOWIEŚCI NIESAMOWITE I FANTASTYCZNE - Howard Phillips Lovecraft [recenzja]

Wydawnictwo: Vesper

Liczba stron: 623

Gatunek: Horror, fantasy, dark fantasy

Moja ocena: 4+/6

"Na nieczystej ziemi Lovecrafta"

Wypuszczenie ponad cztery lata temu na polski rynek zbioru opowiadań Zgroza w Dunwich, jednego z największych klasyków grozy, w całkowicie nowym i świetnym przekładzie, okazało się być niesamowicie trafnym posunięciem, które zostało przyjęte przez fanów i krytyków gromkimi brawami i słowami najwyższego uznania za jakość wydania i przekładu. Maciej Płaza i Wydawnictwo Vesper dali mnóstwo frajdy i powodu do dumy z możliwości przeczytania i posiadania takiej perełki na półce wielu czytelnikom. Okazało się jednak, że nie powiedzieli ostatniego słowa w związku z Howardem Phillipsem Lovecraftem, którego wspomniany tom dotyczy, bo pojawił się kilka tygodni temu kolejny zbiór opowiadań tego autora wydany w podobny sposób.

Przyszła na Sarnath zagłada. Opowieści niesamowite i fantastyczne to zbiór liczący sobie tym razem 623 strony, który składa się z 23 opowiadań. Za wybór, opracowanie i tłumaczenie ponownie odpowiada niezawodny Maciej Płaza. Nie mogło też zabraknąć jego omówienia niniejszej pozycji, zatytułowanego "Lovecraft na nieczystej ziemi", które znajduje się na końcu książki w posłowiu. Wewnątrz znajdziemy ilustracje, ale nie jak w poprzednim tomie od Johna Coultharta, a autorstwa Krzysztofa Wrońskiego, który starał się jak najwierniej oddać atmosferę niesamowitości i grozy poszczególnych utworów. Dodatkowo strony tytułowe każdego opowiadania oraz większość stron końcowych zdobią jego nieduże kamee podkreślające charakter danych opowiadań i całego zbioru.

Nic nie zmieniło się pod względem wizualnym książki - dalej do wyboru mamy miękką lub twardą (moim zdaniem zdecydowanie lepiej się prezentującą) oprawę, bardzo dobry papier, odpowiednią czcionkę i marginesy oraz przejrzysty spis treści zamieszczony na początku, z opowiadaniami ułożonymi chronologicznie pod względem daty powstawania, którą umieszczono razem z oryginalną, angielską nazwą danego utworu w nawiasie. 

Same opowiadania zawarte w tym zbiorze nie są już tak silnie i wyraźnie związane ze światem Cthulhu. W niektórych z nich co prawda pojawia się najsłynniejsze fikcyjne miasto Arkham, zbiór nieczystych i okropnych przepowiedni i objawień Necronomicon czy wzmianka o szalonym okultyście Arabie Abdulu Alhazredzie, ale większość to jednak inna półka i nie jest to już strice literatura grozy i kosmiczny horror, a raczej mocne i wyraźne fantasy z domieszką grozy. Warto też zaznaczyć, że nie są to najpopularniejsze i najlepsze teksty Lovecrafta, bo tamte wylądowały w "Zgrozie..." , dlatego  w tym tomie wyraźnie da się odczuć obniżenie poziomu i jakości utworów. Osobiście miałem momenty, gdzie wyraźnie męczyłem niektóre opowiadania (zdania wielokrotnie złożone i maksymalnie ograniczona warstwa dialogowa dały mi tym razem wycisk) i liczyłem na ich szybkie zakończenie i lepsze wykonanie w następnych utworach. Nie mogę jednak powiedzieć, że zbiór jest słaby i żałuję czasu, który na niego poświęciłem, bo tak nie jest. Można się doszukać tutaj takich perełek jak Model Pickmana, Pod piramidami, Zgroza w Red Hook, Coś na progu, Reanimator Herbert West czy Ku nieznanemu Kadath śniąca się wędrówka (mimo że momentami tekst zbyt przydługawy), które do mnie przemawiały i chociażby z ich względu warto uzbroić się w cierpliwość i przemęczyć gorsze teksty, bo te wymienione czyta się rewelacyjnie.

Na końcu zamieszczony został też świetny i bardzo popularny esej "Nadprzyrodzona groza w literaturze" samego Lovecrafta. Wypracowanie liczy sobie ponad 80 stron i pozwala nam zapoznać się z przeglądem i analizą autora na temat klasycznych i współczesnych (na tamten okres) opowiadań i powieści grozy, poznać jego inspiracje i elementy szczególnie rzez niego dostrzegalne i przede wszystkim poznać samego autora, bo nie mamy w tym przypadku do czynienia z prozą a formą popularnonaukową, gdzie autor, samouk i samotnik, daje wyraz swej erudycji i oczytania w literaturze niesamowitej i i fantastycznej.

Podsumowując, niniejszy zbiór, mimo iż ogólny poziom zawartych w nich tekstów jest wyraźnie niższy, dalej dzięki oryginalnemu stylowi autora, niektórym opowiadaniom perełkom, opracowaniu, warstwie graficznej, potoczystemu i świetnemu przekładowi i ogólnemu dopieszczeniu wydania w każdym detalu prezentuje się naprawdę bardzo dobrze i wiele czytelników będzie po przeczytaniu zadowolonych. A już na pewno żaden z nich nie powstydzi się mając tą książkę na swojej półce, bo naprawdę warto mieć tak rewelacyjnie dopracowane pozycje w swojej własnej kolekcji.

Za książkę serdecznie dziękuję Wydawnictwu Vesper!