OSTATNIE ŻYCZENIE - Andrzej Sapkowski [recenzja]

Wydawnictwo: superNOWA
Cykl: Wiedźmin, tom: 1

Liczba stron: 330
Gatunek: Fantasy, high fantasy
Moja ocena: 5+/6

Każdy z nas, czytelników, na zakończenie danego roku robi sobie rachunek sumienia podsumowując całoroczne wydarzenia dotyczące literatury; ile przeczytał, ile kupił, na ilu konwentach, targach czy innych imprezach literackich się pojawił, zdobył autografów, poznał innych czytelników, autorów itp. itd. Zakończenie takiego podsumowania najczęściej kończy się wyznaczeniem sobie planów literackich na przyszły rok, czyli co przeczytam, co kupię, ile będę czytał. Jednym z moich książkowych planów tegorocznych było w końcu zapoznać się chociaż odrobinę z dwoma niezwykle popularnymi cyklami fantasy. Jednym był zagraniczniak, którego uwielbiają rzesze fanów w przeróżnym wieku na całym świecie, czyli Harry Potter, którego miałem okazję już poznać i polubić, a nawet napisać kilka recenzji. Drugi to nasze rodzime poletko, na którym wyrosło wiele pokoleń ( i wyrośnie jeszcze niejedno) i dzięki któremu powstało wiele innych dobrych książek i cykli fantasy. Mowa oczywiście o słynnym Wiedźminie, który był drugą pozycją na mojej planowanej liście cykli fantasy w planach tegorocznych, którą koniecznie trzeba było odhaczyć. No i w końcu się stało. Pierwszy tom o słynnym wiedźminie zaliczony, wielkie oczekiwania i presja otoczenia (bo to przecież klasyka, zajebiste, najlepsze polskie fantasy itp. itd.) skonfrontowane z rzeczywistością. I co? No i muszę powiedzieć, że zaczęło się ELEGANCKO. :D

Pewnie większość czytelników wie - bo przeczytała sama, bo przeczytała tysiące recenzji, bo usłyszała od innych czytelników, bo podczas spania ktoś tajemniczy otworzył główkę i wstrzyknął do móżdżku taką informację albo w inny sposób trafiło to do jego świadomości - kto to jest ten wiedźmin. Ale jest taki niewielki odsetek nieświadomych, którym JAKIMŚ CUDEM udało się żyć w niewiedzy i ja takim osobom śpieszą z pomocą krótko wyjaśniając. Wiedźmin Geralt, czyli nasz główny bohater, to istota, która niegdyś była człowiekiem, ale trafiła do Kaer Morhen (wiedźmińskie siedlisko), gdzie za sprawą sztuki magicznej, ciężkiego treningu i licznych prób przeszła mutację i zdobyła nadludzkie zdolności. Cechami charakterystycznymi Geralta są białe włosy, srebrny i żelazny miecz oraz Znak Szkoły Wilka. Potrafi perfekcyjnie posługiwać się bronią, używać eliksirów i zaklęć, jest bardzo szybki, silny i zabójczo skuteczny w eliminowaniu potworów. Otrzymuje różne zlecenia na zabijanie lub pozbywaniem się potworów, za co otrzymuje odpowiednie wynagrodzenie, najczęściej w formie pieniężnej. 

"Ostatnie życzenie" to książka, na którą składa się zbiór kilku opowiadań przedstawiających losy wiedźmina Geralta i przybliżających nam jego postać. Składa się ona z opowiadania przewodniego "Głosu rozsądku", od którego się zaczyna i na którym się kończy. Podzielone jest ono jednak na 7 krótkich części, które na przemian pojawiają się z innymi sześcioma historiami o wiedźminie. 

Pierwsze z opowiadań zatytułowane po prostu "Wiedźmin" jest wprowadzeniem, które przybliża nam postać Geralta i pojawia się jego pierwsze zadanie. Obiecano mu nagrodę w wysokości 3 tysięcy orenów za dorwanie tyranizującej okolicę strzygi, którą na dodatek nie może zabić, tylko odczarować. Nie jest to łatwe zadanie, bo zdecydowanie łatwiej zabić, niż schwytać i ściągnąć zły urok, tym bardziej jeśli po drugiej stronie stoi nieobliczalne i bogate w ostre kły i pazury stworzenie, ale jakoś sobie wiedźmin musi radzić.

Drugie to "Ziarno prawdy", gdzie wiedźmin wyrusza do zamku potwora, żeby go zabić. Potwór był niegdyś niebrzydkim młodzieńcem, na którego rzucono urok i się przemienił. Ale nie ubolewał nad tym za bardzo, bo miał powodzenie u kobiet. Poznał nawet jedną, w której się zakochał, ale niestety okazała się ona nie mniej groźna od niego, wobec czego Geralta czeka zadanie trudniejsze niż początkowo przypuszczał. 

"Mniejsze zło"  opowiada o czarodzieju, którego chce za wszelką cenę dorwać i zabić pewna krwiożercza księżniczka. Zwrócił się on z pomocą do Geralta, aby ten ją unieszkodliwił, a najlepiej odesłał na tamten świat. Jednak waleczny wojownik nie kwapi się do wykonania tego zadania.

"Kwestia ceny"  rozpoczyna się ucztą królewską, na którą wiedźmin został niespodziewanie zaproszony i posadzony po prawicy królowej, co jest niezwykle wysokim przywilejem i wyróżnieniem. Uczta została zwołana, żeby ściągnąć do zamku najważniejszych dostojników i osoby o wielkich wpływach, czyli najlepsze partie, które mają otrzymać rękę księżniczki Pavety.  Jej matka, królowa Calanthe z Cintry, zwołała jednak wszystkich adoratorów mając pewien niecny cel, które narzędziem ma być nie kto inny jak Geralt.

Następne opowiadanie, czyli "Kraniec świata" opowiada o mieszkańcach pewnej wioski, w której pojawił się silvan - psotny diabeł, który im dokuczał we wszelaki sposób. Wieśniacy zwrócili się do wiedźmina o pomoc, żeby ten go przepędził, ale nie zabijał. Okazało się, że za pojawieniem się diabła stoi pewna rasa, która jest wielce wrogo nastawiona do ludzi i w ten sposób chciała się częściowo na nich zemścić, co znacznie skomplikowało sytuację. 

Na koniec mamy "Ostatnie życzenie", gdzie odnajdujemy Geralta i jego przyjaciela Jaskra razem łowiących ryby w jednej z okolicznych rzek. Jaskier walczy z wielkim sumem, który złapał haczyk, ale walka nie trwa długo i ryba się zrywa. Sprawdzają drugą wędkę i ku im zdziwieniu widzą, że coś złapali zaczepionego w wodorosty. Po wyciągnięciu z wody okazuje się, że to dzbanek. Ale nie zwykł dzbanek, o czym przekonują się lada moment po otworzeniu, kiedy pojawia się dżinn. Jak wiadomo  z wielu baśni dżinn to istota powietrzna, która uwolniona spełnia trzy życzenia swojemu wybawcy. Ale czy na pewno to tego rodzaju dżinn, który chętnie spełni życzenie Jaskra i Geralta? 

Nie ukrywam, że podchodziłem do tej lektury z DUŻĄ rezerwą i dystansem, jaki na ogół trzymam względem osławionych dzieł, wielce wychwalanych przez wszystkich i wszędzie. I nie ukrywam, że mimo to od samego początku spodobała mi się postać wiedźmina i humor Sapkowskiego, na tyle, że wiedziałem, że TO JEST TO. Szalenie lubię samotnych tajemniczych wojowników o wyjątkowych umiejętnościach, aparycji, wysokim sprycie i inteligencji. A jeśli na dodatek taka postać jest dobrze nakreślona przez autora i sprawia wrażenie autentycznej, to już w ogóle jest świetnie. A tak jest właśnie z wiedźminem Geraltem. 

Druga sprawa to humor. Nie ma żadnej "językowej przyprawy", która tak jak humor wpływa u mnie na pozytywny odbiór tekstu, niejednokrotnie ratując przy ostatecznej ocenie książki ewidentnie słabej. Humor u autora jest specyficzny, nieco ironiczny, zgryźliwy, wynikający z niefortunnych wydarzeń i sytuacji czy dokuczania sobie nawzajem bohaterów. Dialogi w tej książce są kapitalne, wprost naładowane pozytywną energią i mocno udzielają się czytającemu w postaci pojawiającego się często uśmiechu albo parsknięcia. Pomaga w tym też niewątpliwie tło wydarzeń, niby fantasy, ale takie w mocno baśniowym charakterze, które daje czytelnikowi takie poczucie obcowania z bezpiecznym i znanym dobrze miejscem, kolorowym, pozytywnym, dającym spokój i relaks. Zresztą z samych tekstów wynika, że autor opierał się na niektórych baśniowych utworach (np. Królewna śnieżka, Księżniczka na ziarnku grochu) i sprytnie je u siebie wykorzystał. 

Oprócz tego książka przekazuje pewne wartości i w lekkim sposób pokazuje te wyraźnie pozytywne i negatywne cechy i zachowania bohaterów. Geralt to najemny wojownik, który nie tylko zwalcza zło w postaci fizycznej, czyli różnych strzyg, brux, kikomór, silvanów, mrocznych elfów i różnych innych potworów. On zwalcza też zło, które znajduje się wewnątrz ludzi czyniących źle i nie zabija w tym przypadku, ale stara się je po prostu przepędzić albo wybić z głowy delikwentowi. Z kolei Nenneke, kapłanka bogini Melitele, która pojawia się w "Głosie rozsądku" przejawia wszystkie typowe cechy kochającej matki,  opiekunki i jednocześnie przyjaciółki, która pomaga w każdy sposób. Bohaterowie są dzięki temu realni, przekonywający i wywołujący konkretne reakcje u czytelnika, czy to pozytywne, czy negatywne. 

Ogólnie rzecz biorąc rozpisałem się i nie wiem o czym będę pisał po przeczytaniu następnych tomów, ale to nie ważne. Grunt, że się podobało - a podobało się bardzo, i że z wielką chęcią sięgnę po następny tom - a sięgnę szybciej niż myślicie. Cieszy mnie też, że to może być kolejny po Dukaju, Grzędowiczu i Wegnerze autor fantastyki z rodzimego podwórka, który da mi zajebiście dużo przyjemnej rozrywki, satysfakcji, energii, wiele emocji, stanie się być może ulubionym i wywoływać będzie  niepohamowaną chęć sięgnięcia po kolejne jego książki. Cholernie liczę, że się z tym przeczuciem nie pomylę!


PS: Tak przy okazji. Poczta Polska zapowiedziała emisję znaczków i kopert z wizerunkiem Geralta W dniu 16 września tego roku ma być wprowadzony do obiegu znaczek pocztowy o wartości 6,00 zł emisji "Wiedźmin" w formacie 31,25 x 39,5 mm, format bloku: 70 x 90 mm, w nakładzie 180 000 szt. Autor projektu: CD Projekt S.A. Informacja z: www.filatelistyka.poczta-polska.pl