BASTION - Stephen King [opinia]

Tytuł oryginału: The Stand
Wydawnictwo: Albatros
Tłumaczenie: Robert Lipski
Liczba stron: 1085
Gatunek: Postapokalipsa, science fiction, dark fantasy, horror
Moja ocena: 5+/6

Supernowoczesna broń biologiczna, grypa nazywana Kapitanem Tripsem, wydostaje się z laboratorium Ministerstwa Obrony i niesie spustoszenie na całym świecie, niszcząc 99,4% całej ludzkiej populacji. Przy życiu pozostają nieliczni, którzy zaczynają mieć dziwne senne wizje. Jedni z nich śnią o przyjaznej 108-letniej czarnej kobiecie znanej jako 'matka Abagail', która zaprasza ich do siebie w Hemingford Home w Nebrasce. Drudzy śnią o mrocznym i przerażającym człowieku znanym pod nazwą Randall Flagg, który przebywa w Las Vegas. Każdy musi wybrać swoją własną drogę i zdecydować czy woli udać się do Wolnej Strefy i opowiedzieć po stronie dobra, czy woli totalitarne społeczeństwo złożone z psychopatów i kryminalistów, którzy robią co chcą. Jedno jest jednak pewne i nieuniknione: dojdzie do konfrontacji jednych z drugimi.

"Bastion" to jedna z moich ulubionych książek Kinga, którą zdecydowałem sobie odświeżyć ponownie po jedenastu latach, kiedy to po raz pierwszy ją czytałem. W tamtym czasie wywarła na mnie wielkie wrażenie: treścią i jej obszernością, postaciami, klimatem, stylem, ogólnie wszystkim. Mistrz grozy znany z obszernych powieści liczących średnio 500-600 stron posunął się znacznie dalej i onieśmiela swym ponad 1100-stronicowym kolosem, który uważany jest za jego opus magnum (chociaż chyba bardziej jest nim monumentalny cykl 'Mroczna Wieża'). Jednak ta zdecydowanie najdłuższa z książek Stephena nie nużyła mnie ani przez chwilę zarówno wtedy, jak i dzisiaj, mimo że sporo jej treści pamiętałem do dziś. I słusznie zrobiłem sięgając po nią ponownie, bo pokochałem ją jeszcze bardziej.

King zainspirowany Tolkienem starał się stworzyć epos w stylu (i hołdzie) "Władcy Pierścieni" o walce dobra ze złem, ale we współczesnych czasach. Pomysł ten porzucił z uwagi na zbyt liczne grono postaci i innych elementów tworzących najważniejsze dzieło angielskiego profesora. Zdecydował napisać coś innego, ale równie - albo porównywalnie - wielkiego. I zarąbiście dobrze mu to wyszło. Niewiele jest w tej książce elementów, które mógłbym mu wytknąć. Właściwie to jest tylko jeden i dotyczy ostatecznej konfrontacji, która moim zdaniem była zbyt prosta i zbyt szybko się to wszystko odbyło. I pamiętam, że za pierwszym razem też dokładnie to mi się nie podobało. Cała reszta to była uczta. Świetne kreacje postaci (przede wszystkim Randall Flagg, który na przestrzeni lat stał się legendarny i pojawiał się w innych książkach Kinga pod różnymi przybranymi nazwami), super postapokaliptyczny, mroczny i przytłaczający klimat, kilka bardzo emocjonujących scen, dialogi, tło, cały pomysł na fabułę od początku do końca. 

Kiedyś powieść uznawana za totalnie fikcyjną dzisiaj w dobie szalejącej pandemii pewnie już znacznie mniej, bo wiele łączy tę fikcyjną wizję Kinga z rzeczywistością, którą mamy dzisiaj na co dzień. Zresztą niedługo po pojawieniu się covida-19 Amerykanin był podejrzewany i wypytywany o przewidzenie tej pandemii. Niemniej jednak, nawet jeśli by nie patrzyć na te powiązania ze współczesnością (i wyciąć całkowicie kwestie fantastyczne), trzeba stwierdzić, że bardzo realna jest ta wizja mistrza grozy. To nie jest powieść, w której ludzkość jest zdziesiątkowana i ograniczona do minimum, ale z zachowaniem odpowiednich elementów potrzebnych do przetrwania, zwłaszcza personelu (tj. naukowców, techników, duchownych, inżynierów itp.), który na pewno pomoże przetrwać i odbudować się na nowo. Autor postanowił oddać realizm i nie pomijać w tej masakrze nikogo, bo czy lekarz, technik lub duchowny jest mniej narażony na chorobę od innych? Czy mają supermoce tylko dlatego, że posiadają konkretne umiejętności albo cechy? Nie. Oni nie muszą przetrwać, żeby ludzkość sobie poradziła i przetrwała. Normalni, zwykli ludzie muszą się postarać uratować samych siebie na przestrzeni najbliższych kilku dni, a nawet i godziny. A jeśli im się to uda, bo ktoś ma drobne umiejętności albo rozwinie w siebie jakieś nowe, co przyda się jemu i innym to potem mogą pomyśleć o miesiącach czy latach. 

To tylko jedna z kwestii, które oddają tę realność i działają na korzyść całej powieści. Niemniej jednak nie jedyna. Ale nie będę wypunktowywał zachwalając i podniecając się nad wszystkim, bo nie każdemu może przypaść to samo do gustu i się ze mną zgodzić, więc najlepiej po prostu sprawdzić to samemu. Dla mnie to była, jest i zawsze będzie ulubiona pozycja, po którą z pewnością jeszcze sięgnę, bo sentymentalizm jest ogromny.

"Bastion" to bez wątpienia jedna z najlepszych i najbardziej reprezentatywnych książek Stephena Kinga, która w pełni oddaje jego kunszt pisarski i wszystko to, za co pokochały go rzesze czytelników i pokocha kolejne tyle. Jeśli nie przeraża was szalejąca za oknem pandemia i okrutna wizja Amerykanina, która ma wiele z tym wspólnego, albo po prostu lubicie postapokaliptyczne klimaty utrzymane w mocno horrorowym stylu, to zdecydowanie warto poświęcić swój czas na zapoznanie się z tą świetną książką.