CZERWONY ŚNIEG - Ian R. MacLeod [recenzja]

Tytuł oryginału: Red Snow

Wydawnictwo: Mag

Seria: Uczta Wyobraźni

Tłumaczenie: Wojciech Próchniewicz

Liczba stron: 257

Gatunek: Fantasy, horror

Moja ocena: 3+/6

"Walka o utracone człowieczeństwo"

Krwiopijca, żywy trup, demon, diabeł, wąpierz, upiór, upir, martwiec, potwór. Tak wiele różnych nazw i określeń dotyczących jednego i tego samego - wampira. Istoty, która żyje od zawsze i jest nieśmiertelna. Postaci, która pojawiła się już w romantyzmie w różnych dziedzinach sztuki i rozrywki, i jest ponadczasowa, bo aż do dziś występuje w masowej i szerokiej popkulturze. Nie ma chyba osoby, która nie zetknęłaby się z postacią wampira w literaturze czy filmie, bo jest tak powszechnie znana, że przez całe życie niepodobieństwem jest się na nią nie natknąć. Powstało setki produkcji i dzieł, lepszych i gorszych, dłuższych i krótszych, z większym lub mniejszym rozmachem. Ciągle popularny, budzący zainteresowanie i znajdujący odbiorców. I ciągle wzbudzający u kolejnych artystów i autorów chęć przedstawienia jego postaci w nowym świetle z jednoczesnym uwzględnieniem częściowo chociaż tradycyjnej jego formy. Kolejnej takiej próby podjął się Ian R. MacLeod w swojej najnowszej książce Czerwony śnieg, gdzie  tym razem toczyć się będzie samotna walka wampira o człowieczeństwo z demoniczną siłą, która go opętała.

Wszystko zaczęło się od Karla Haupmanna, lekarza, który na krwawym pobojowisku po ostatniej bitwie Wojny Secesyjnej dostrzegł przerażającą postać szwendającą się wśród trupów poległych żołnierzy i żłopiącą ich krew. Postać, która dopada także Karla i od tej chwili jego życie staje się koszmarem, bo ten przemienia się w wampira. Ale wampira, który nie zamierza w pełni ulec wewnętrznym głosom i potrzebom zmuszającym go do chwytania innych niewinnych ofiar i żłopaniu ich krwi. Karl, mimo że czuje ból i pragnienie, chce tłumić w sobie ten ból i walczyć o odzyskanie człowieczeństwa. Zamierza odnaleźć źródło swego koszmaru, które mu w tym pomoże. Nawet jeśli miałby poświęcić na to mnóstwo czasu i przebyć cały świat. I w ten sposób zaczyna się jego długa i ciężka podróż przez kontynenty, dzieje ludzkości i epoki w walce o odzyskanie człowieczeństwa.

Walkę i podróż Karla obserwujemy dosłownie poprzez różne epoki, w których dzieje się akcja książki. Jest Wojna secesyjna i surowy „Dziki Zachód”, Strasburg na kilka lat przed rewolucją francuską, Nowy Jork podczas prohibicji. Pojawiają się też w międzyczasie inne wątki i postaci. Konserwator obrazów, który otrzymuje zlecenie od przepięknej tajemniczej kobiety na namalowanie jej portretów w różnych cyklach i fazach życia, u której dostrzega zanik starzenia się. W czasie prohibicji poznamy zaś młodą marksistkę, która podszywa się pod kogoś, kim nie jest. Pojawia się też polski akcent i to bardzo znaczący dla fabuły. A wszystko to jakoś powiązane z wampiryzmem i przemykającym między epokami i dziejami ludzkości Karlem.

Książka od początku ma w sobie nastrój pełen melancholii i zadumy nad tym, co utracone i co było i minęło. Wspomnienia o dawnych latach, o człowieczeństwie, rodzinie, bliskich, ukochanych miejscach, uczuciach. Ciągłe rozpaczliwe wspominanie i przeżywanie utraty czegoś, czego na co dzień nie dostrzegało się tak intensywnie jak wtedy, kiedy się to miało w zasięgu. Dramat jednostki skazanej na samotność i nieustanną walkę z niedoścignionym koszmarem to pierwszy plan tej opowieści.

Ian R. MacLeod potrafi pisać ładnym językiem i naprawdę sprawnie umie przerzucać swojego bohatera i czytelnika przez różne dzieje i epoki przedstawiając dobrze rozbudowaną historię. Nie mniej jednak nie jest to książka, którą czytało mi się dobrze. Początkowo pomysł wydawał mi się bardzo ciekawy, bo nie zetknąłem się do tej pory z wampirem, który tak mocno przeżywałby swój demoniczny żywot, wspominał co utracone i walczył o odzyskanie tego ludzkiego jestestwa. Ale w raz z kolejnymi stronami moje zainteresowanie zaczynało słabnąć i w głównej mierze przyczyniła się do tego chyba właśnie ta zaduma i melancholia, czego było trochę zbyt dużo i często, i zamiast przygnieść i poruszyć sferę moich uczuć odpychało mnie, zobojętniało i zniechęcało do dalszego czytania. Nie do końca podobało mi się również zwieńczenie tej historii, które mogło jeszcze podbudować moją ocenę, ale niestety do mnie nie trafiło. 

Czerwony śnieg to dobre połączenie romantyzmu z horrorem, ale nie dla każdego. Książka jest w głównej mierze skierowana do osób poszukujących pozycji o wampiryzmie, jego symbolizmie, micie i idei, zarówno w formie tradycyjnej, jak i nowatorskiej. Powieść dla osób, które nie boją się momentów głębokiej zadumy, melancholii, zwolnionego tempa i udręczonego, wyidealizowanego bohatera toczącego walkę wewnętrzną i z niesprawiedliwym żywotem, który go dopadł.

Za książkę dziękuję  Wydawnictwu Mag.